Het verslag van Brodeck 1: De anderer
Manu Larcenet
Eerst was er De dagelijkse worsteling. Een semi-autobiografisch verhaal over een fotograaf die de confrontatie aangaat met zijn depressie en zijn verleden. Voorzien van veel humoristische, maar evenzoveel ontroerende en trieste momenten. Ik herinner me dat ik net in De Noorman werkte toen deel 4 uitkwam en ontdekte dat het succes groter was dan ik had durven dromen. In de Classic reeks van De Bezige Bij / Oog&Blik is het ook de enige uitgave geweest die is herdrukt én twee keer uitverkocht.
Toen was er Blast, over een kookboekenauteur die niet om kan gaan met zijn succes. Hij trekt zich terug uit de samenleving en verwordt. Weinig humor in dit vierluik. Wel prachtige beelden en een fantastisch verhaal. Je moet je als lezer durven laten vallen—het is bijna onaangenaam, zo duister als het is—maar de beloning is er naar.
Nu is er dus Het verslag van Brodeck. De verstripping van een bestaande roman. Bij het doorbladeren, nog voor je een letter hebt gelezen, weet je dat dit Larcenet’s zwartste verhaal tot nu toe is.
Een klein dorpje in een rauwe omgeving gaat nog altijd gebukt onder de erfenis van de oorlog. De sporen van het concentratiekamp laten zich niet uitwissen. Op een dag daalt Brodeck, die net buiten het dorp woont en een beetje een zonderling is, af naar het dorp. Het voltallige dorp bevindt zich in de taveerne. Gezamenlijk hebben ze de anderer gedood. Deze buitenstaander was niet langer te dulden en daarom konden ze niet anders. Brodeck is de enige die goed kan schrijven en dus moet hij verslag doen, opdat iedereen kan lezen dat de dorpelingen geen andere keus restte en dus feitelijk onschuldig zijn. Brodeck denkt er het zijne van, maar wil geen rotzooi, dus gaat hij akkoord.
Voor de lezer blijft het in dit eerste deel onduidelijk wie de anderer was en waarom hij zo nodig dood moest. Duidelijk is wel dat de dorpelingen, inclusief Brodeck, zwaar getraumatiseerd zijn. De achterdocht regeert en iedereen zit ingegraven in zijn eigen loopgraaf. Het slechtste in deze mensen vormt de leidraad voor hun handelingen. Brodeck observeert en becommentarieert en schotelt ons een gitzwart mensbeeld voor. Ik moet zeggen dat het verhaal mooi is, maar niet zo indrukwekkend als Blast of aangrijpend als De dagelijkse worsteling. Dat heeft te maken met het feit dat iedereen zo gesloten is. Je krijgt met niemand een band, ook met Brodeck niet en hoe gruwelijk de verschrikkingen van het kamp ook zijn geweest, het is niet genoeg om sympathie te krijgen voor de dorpelingen. Daarvoor zijn ze te afstandelijk en te hardvochtig. Als in deel 2 onthuld wordt wie de anderer was en welke wonden hij openreet, dan zal daar vast verandering in komen.
Wat vooral indruk maakt en bovendien uitstekend werkt om de lezer alsnog bij het verhaal te betrekken, zijn de onvoorstelbaar mooie tekeningen. Larcenet is op de top van zijn kunnen. De onverbiddelijke inkttekeningen zijn een perfecte reflectie van de sfeer in het verhaal. Met een kwast zet hij de natuur in grote gebaren neer en met penseel vult hij de details in. Met zijn gebruik van licht en schaduwen stuurt hij de blik en emoties van de lezer en dankzij de prachtige paginacomposities verleidt hij de lezer door te lezen, ondanks de gruwelen. Dit is hogere school stripmaken, dat door Dargaud beloond wordt met een onberispelijke uitgave, inclusief kartonnen sleeve (die overigens wel erg strak zit). Het enige dat mij spijt, is dat het tweede deel waarschijnlijk nog een tijd op zich laat wachten.